Fantasie en werkelijkheid

Jonge kinderen zien nog niet goed het verschil tussen fantasie en werkelijkheid. Dit loopt nog vaak door elkaar. Als jij ‘tijger’ speelt, kan een peuter opeens echt bang worden en denken dat je echt een tijger bent. Alles lijkt nog te kunnen.

Magisch denken

Wat kinderen nog niet weten, vullen ze aan met hun eigen fantasie. Dit wordt ook wel ‘magisch denken’ genoemd. Je kind denkt misschien nog dat hij of zij met gedachten ervoor kan zorgen dat iets gebeurt. Peuters kunnen denken dat het hun schuld is  als er iets naars gebeurt. Je kind kan van alles verzinnen: een lepel is een microfoon, de knuffelhond een echte hond. Fantasiespel is een prima manier om nieuwe dingen te onderzoeken en te leren hoe anderen zich voelen. Als je kind dingen naspeelt die zijn gebeurd, is dat een manier om de werkelijkheid te leren begrijpen. Oudere basisschoolkinderen willen vooral de werkelijkheid leren kennen. Met een beetje hulp begrijpen zij al snel het verschil tussen wat in tv-series gebeurt en hoe dingen in werkelijkheid gaan. Ze vinden tv-kijken meestal nog net zo leuk, maar geloven de verhalen nu wel minder.

Meespelen met fantasiespel

Het leukste is om gewoon met je kind mee te spelen. Als je kind je een bordje ‘spaghetti’ geeft, dan doe je alsof je het opeet. Je bedankt je kind voor het lekkere eten, dat hij of zij voor je heeft gemaakt. Om het fantasiespel te stimuleren, kun je een verkleedkist vullen met oude jurken, jassen, hoeden, petten en sjaals. Kinderen kunnen daar urenlang mee spelen. Als je kijkt naar hoe je kind speelt, kun je vaak ontdekken waar je kind in zijn of haar hoofd mee bezig is.

Fantasie kan angst worden

Heel veel dingen begrijpt je kind nog niet. Als je zegt dat het ‘hele huis op zijn kop staat’, kan je kind daar erg van schrikken. Soms duurt het even voordat je dan begrijpt waarom je kind moet huilen. Neem die angsten wel serieus en maak geen grapjes over dingen waar je kind bang voor is. Die grapjes begrijpen jonge kinderen meestal niet, en de angst blijft dan langer hangen.

Fantasievriendjes

Veel jonge kinderen hebben een fantasievriendje. Een kind verzint een fantasievriendje niet, omdat het geen echte vrienden heeft. Een fantasievriendje kan een veilige manier zijn om de wereld om zich heen te ontdekken: het fantasievriendje begrijpt dingen beter dan zijzelf en durft ook meer. Een fantasievriendje werkt zo als een computerspelletje: je kind ziet zichzelf als de hoofdfiguur uit het spel en doet dan dingen die hij of zij zelf niet zou durven. Een fantasievriendje helpt een kind ook bij de ontwikkeling van zijn of haar geweten en een goed gevoel krijgen over zichzelf. Als je kind het fantasievriendje de schuld geeft van iets, dat hij of zij zelf heeft gedaan, merk je dat je kind begint te leren wat wel en niet mag. Kijk het filmpje 'Onzichtbare vriendjes' van Groter Worden:

Wat kun je doen?

Als ouder hoef je je dus geen zorgen te maken over een fantasievriendje: het is een creatieve manier van kinderen om zich te ontwikkelen. Ga gerust mee in de fantasie van je kind, maar laat het niet uit de hand lopen. Het is niet de bedoeling dat aankleden uren duurt of dat je kind niet meer met andere kinderen speelt.